2008 yılında Satoshi Nakamoto tarafından hayata geçirilen blockchain teknolojisi, bugüne dek pek çok avantaj sunmasına rağmen, hâlâ bazı zorluklarla karşı karşıyadır. Bu zorlukların başında blockchain’in aynı anda güvenli, merkeziyetsiz ve hızlı olamama problemi gelmektedir. LayerZero çözüm için büyümeye devam ediyor.
Bu problemleri çözmek için çeşitli çözüm yolları önerilmiştir ve bu çözümlerden biri de “interoperability” yani birlikte çalışabilirlik konseptidir. Interoperability, adından da anlaşılacağı üzere, farklı blockchain ağlarının bir arada çalışabilmesini sağlayan bir teknolojidir. Bu teknolojinin amacı, zincirler arası iletişimi güvenli ve etkin bir şekilde sağlayarak veri transferini kolaylaştırmaktır.
Yani, birlikte çalışabilirlik, farklı blockchain ağlarının birbirleriyle “diyalog kurmasını” mümkün kılar. Blokzincir ağlarının farklı konsensüs mekanizmalarına sahip olması nedeniyle, bu teknoloji olmadan bu diyalog mümkün olmaz.
Interoperability’nin önemini kavradığımıza göre, bu alandaki öncü projelerden biri olan LayerZero’ya odaklanalım. Bu yazıda, LayerZero teknolojisini detaylı bir şekilde ele alacak ve airdrop beklentisiyle ilgili izlenmesi gereken adımları açıklayacağız.
İçerik
LayerZero Nedir?
LayerZero, farklı blockchain ağları arasında mesaj alışverişi yapmak üzere geliştirilmiş bir birlikte çalışabilirlik protokolüdür. Bu, aynı zamanda özelleştirilebilir bir kullanıcı arayüzü sunar. Bu sistem, transfer işlemleri için uç nokta (endpoint) adı verilen birimleri kullanır. Dolayısıyla, bir X blockchain’i, Y blockchain’i ile iletişime geçmek istediğinde, bu uç noktaları kullanır.
Endpoint noktaların sağlanması görevi ise LayerZero’ya aittir. Ancak, bu uç noktalar tek başlarına iletişim görevini yerine getiremezler. Bu amaçla, LayerZero, Oracle ve ReLayer gibi teknolojileri entegre ederek bu işlevselliği destekler.
Uç nokta (endpoint), hem bilgi gönderen X zinciri hem de bilgi alan Y zinciri üzerinde işlev görür. Bu, alınan bilgiyi yalnızca kabul edip, hedef Y zincirine Oracle ve ReLayer aracılığıyla yönlendirir. Bu süreci yukarıdaki resimden takip edebilirsiniz.
Eğer X zinciri bir saldırıya maruz kalır ve yanlış bilgiyi Y zincirine aktarmaya kalkarsa, bu durumda Oracle ve ReLayer teknolojileri devreye girer. Oracle, X zincirinden alınan bilgiyi Y zincirindeki uç noktaya ileterek, ReLayer ise bu bilginin doğruluk kanıtını sunar. Y zinciri, sunulan kanıtı inceledikten ve doğruladıktan sonra işlemi onaylar. Bu sistem sayesinde, bir zincirdeki olası bir saldırının diğer zincire zarar vermesi önlenmiş olur.
Bu konsepti daha iyi anlayabilmek için, protokolün işleyiş prensiplerini inceleyerek birlikte sunulan görselden de yararlanmanız faydalı olacaktır.
LayerZero protokolü, mesajların aktarımı için üç temel bileşene dayanır:
1. Endpoint, 2. Oracle, 3. ReLayer
Bu üç bileşenin işleyişi hakkında önceden bahsetmiştik. Şimdi, bu bileşenleri daha yakından inceleyelim. Endpointler, kullanıcıların doğrudan etkileşimde bulunduğu arayüzlerdir. Yani, kullanıcılar bu endpointler aracılığıyla birbirleriyle iletişim kurarlar. Endpointler dört çeşittir: Communicator, Validator, Network ve Library. Protokol, daha önceden tanışmadığı bir ağ ile karşılaştığında, bu ağ hakkındaki bilgileri Library’de saklar.
Oracle, üçüncü taraf bir servis sağlayıcı olarak işlev görür. Mesajların aktarımı sırasında, Oracle, blok başlığını okur ve bu bilgiyi diğer ağa iletir. Oracle servislerini sağlamak için LayerZero, Chainlink ile ortaklık yapmıştır, bu da Chainlink’in merkeziyetsiz oracle teknolojisindeki liderliğinden faydalanmayı amaçlar.
ReLayer, off-chain (zincir dışı) bir servis sağlayıcıdır ve Oracle ile benzer işlevleri yerine getirir. Ancak, ReLayer, ikinci ağa yalnızca kanıt sunar ve işlemi tamamlar.
Protokol Üzerindeki Uygulama Türleri:
- Cross-Chain Decentralized Exchange (DEX): LayerZero protokolünü kullanan bu borsa, tamamen merkeziyetsiz bir yapıya sahiptir. Kullanıcılar, kendi cüzdanları aracılığıyla protokole erişir ve üzerine inşa edilen borsayı kullanırlar. Bu borsa, Wrapped Tokenlar ile uyumlu şekilde çalışır.
- Multi-Chain Yield Aggregator: Yield Aggregatorlar, kripto para yatırımcılarına pasif gelir elde etme imkanı sunan platformlardır. Bu platformlar, farklı staking protokollerini kullanarak bu imkanı sağlarlar. LayerZero, birden fazla blockchain ekosistemi arasında işlem yapılabilmesini sağlayarak, yield aggregator platformlarının tek bir ekosisteme hizmet verme sınırlamasını kaldırmayı hedefler. Bu konuda, önde gelen yield aggregatorlardan Yearn Finance ile işbirliği yapıldığı belirtilmiştir.
- Multi-Chain Lending: Geleneksel on-chain lending platformları, kullanıcıların birden fazla ekosistemle aynı anda işlem yapmasına izin vermez. LayerZero’nun sunduğu zincirler arası iletişim sayesinde, kullanıcılar birden fazla blockchain ağında ödünç alma işlemleri gerçekleştirebilirler.
LayerZero’nun Önemi ve Güvenliği:
LayerZero, blockchainlerin birlikte çalışabilmesini sağlayan bir protokoldür ve teknik yenilikleriyle dikkat çeker. Wrapped Tokenlar aracılığıyla zaten bazı blockchainler arası etkileşimler mümkündü, ancak LayerZero, bu etkileşimleri daha verimli ve geniş bir çapta sağlamayı amaçlar.
LayerZero Labs, 35’ten fazla denetçi tarafından incelenmiştir ve tüm kodlarının güvenli olduğu belirtilmiştir. Denetimler, sonuçları halka açık bir şekilde yayınlanarak, protokolün güvenliğinin kanıtlanmasını amaçlamaktadır.
Protokol Nasıl Test Edilir?
LayerZero teknolojisini kullanan projeler, protokolün test edilmesi için en iyi yollardan biridir. Bu projeleri test etmek için, Airdrop Mühendisi YouTube Kanalında yer alan yönergeleri takip edebilirsiniz.
Ayrıca, Stargate Finance platformunu kullanarak bu teknolojiyi deneyimleyebilirsiniz. Stargate Finance, LayerZero‘nun teknolojisini entegre ederek farklı blockchain ağları üzerinden işlemler yapmanıza olanak tanır. Bu platform aracılığıyla gerçekleştireceğiniz etkileşimler, airdrop kazanma şansınızı artırabilir.
Airdrop Beklentisi Nasıl?
Şu anda projenin airdrop ile ilgili resmi bir açıklaması bulunmamaktadır. CoinMarketCap verilerine göre henüz bir coin listelenmemiş olup, bu durum airdrop olasılığını azaltmıyor. LayerZero’nun gelecekte, ekip kararları doğrultusunda kendi tokenını piyasaya sürme ihtimali mevcuttur.
Airdrop gerçekleşme ihtimali üzerinde etkili olacak önemli faktörlerden biri topluluğun büyüklüğüdür. Topluluk büyüdükçe, geniş bir kitleye token dağıtımı zorlaşır. Pazarlama açısından cazip bir yöntem olabilirken, token ekonomisi açısından bazı zorluklar doğurabilir. Kilit açılma süreleri (vesting) olsa dahi, piyasaya büyük miktarlarda satış yapılması muhtemeldir.
Bu durumda, LayerZero teknolojisini kullanan dApp’ler üzerine odaklanmak önemlidir. Yukarıda bahsedilen örnekler, bu konuda size yol gösterebilir.
Layerzero airdrop ihtimalinden yararlanmak için ihtiyacınız olabilecek bir çok içerik Coin Mühendisi Youtube kanalımızda mevcut. Kanalımızı ziyaret edebilirsiniz.
Konu ile ilgili yorumlarınızı bize yazabilirsiniz. Ayrıca, bu tarz bilgilendirici içeriklerin devamının gelmesini isterseniz, bizleri Telegram, Youtube ve Twitter kanallarımızdan takip edebilirsiniz.
Token 2049 Dubai Etkinliği için indirimli bilete bu bağlantı linki aracılığı ile sahip olabilirsiniz.