Newton Protocol, DeFi dünyasında otomasyonun güvenli, akılcı ve kontrol edilebilir şekilde gerçekleşmesini sağlayacak bir projedir. TEE + ZKP altyapısı, kriptografik doğrulama ve ödüllendirme-slashing mekanizmalarıyla dolu bir sistem oluşturuyor. Token dağılımı ve şeffaflık da ciddi güven unsurları sunuyor.
Beklentiler:
- Teknik açısından, sistem fazlasıyla iddialı ve inşa süreci karmaşık. Roadmap’teki multichain rollup, agent pazarı ve SDK gelişimleri kritik önemde.
- Piyasa açısından, airdrop sonrası satış baskısı etkili oldu ama uzun vadede kullanım oranı yükselirse ciddi toparlanma ve değer kazanımı mümkün.
- Ekosistem açısından, tam anlamıyla işleyen bir agent pazarı ortaya çıkarsa ve kullanıcı benimsemesi sağlanırsa vizyon gerçekleşebilir.
İçerik
Newton Protocol Nedir?
Newton Protocol, Magic Labs ve Magic Newton Foundation tarafından geliştirilen bir Ethereum tabanlı altyapı projesidir. “Verifiable automation layer” (doğrulanabilir otomasyon katmanı) olarak tanımlanabilir. Amacı, kullanıcıların karmaşık finansal işlemleri güvenli ve şeffaf şekilde AI ajanlarına devretmesine olanak tanıyacak bir sistem sağlamaktır.
Bu, tipik DeFi kullanıcılarını hedefleyen değil, akıllı sözleşme geliştiricileri, protokol operatörleri ve ileri düzey Web3 kullanıcıları için tasarlanmış bir katmandır.
Newton Protocol Nasıl Çalışır?
Newton Protocol, merkeziyetsiz yapay zeka (AI) ajanlarının kullanıcı adına işlem yapmasını sağlayan, zincir üstü bir otomasyon altyapısıdır. Kullanıcılar, belirli kurallar tanımlar, bu kurallar doğrultusunda hareket eden ajanlar zincir üzerinde işlem yürütür. Süreç hem kriptografik hem de donanımsal güvenlik katmanlarıyla korunur.
Mimari Bileşenler
- Newton Model Registry: On‑chain bir kayıt defteri; geliştiriciler burada trigger‑action (tetikleme‑eylem) modeli ajanlarını yayımlar.
- Newton Keystore Rollup: Layer‑2 ölçeklendirme çözümü; kullanıcı izinleri (session key, zkPermissions) burada tutulur ve güncellenir.
- Automation Intents: Kullanıcıların “bu şart oluştuğunda bu işlemi yap” diye tanımladığı komut dizileridir.
• Güvenlik Mekanizmaları
- Trusted Execution Environments (TEE): İşlemler güvenli donanım zırhı içinde yürütülür ve veri bütünlüğü korunur.
- Zero-Knowledge Proofs (ZKP): Ajandan gelen işlemler, detaylarını gizleyerek zincir üzerinde doğrulanabilir.
- dPoS Konsensüs & Slashing: Keystore rollup, epoch bazlı delegated proof‑of‑stake ile çalışır; ajan operatörleri hatalı işlemde slashing uygulanmasına tabi olur.
• Ekonomik Yapı
- Staking & Güvenlik: NEWT tokenlar stake edilerek rollup doğrulayıcıları teşvik edilir.
- Agent Teminatı: Ajanlar işlem yapmadan önce NEWT teminatı yatırır; kötü harekette kesinti uygulanır.
- Gas ve Ücret Ödemeleri: NEWT kullanılarak Keystore izinleri için ücretler ödenir.
| Aşama | Açıklama |
|---|---|
| 1. Kural Belirleme | Kullanıcı işlem kurallarını tanımlar (zkPermissions). |
| 2. Ajan Eylemi | Sertifikalı AI ajanları bu kuralları uygular. |
| 3. Güvenli İşlem | İşlem TEE içinde gerçekleştirilir ve ZKP oluşturulur. |
| 4. Zincir Doğrulama | ZKP’ler zincir üstü doğrulanır. |
| 5. Yürütme | Onaylı işlem Ethereum veya rollup’a yazılır. |
| 6. Teşvik / Slashing | Ajan doğru davranırsa ödül alır, hata yaparsa cezalandırılır. |
Newton Protocol Amacı Nedir?
- On‑Chain Otomasyonun Güvenli Hale Getirilmesi: AI ajanlara key teslim etmeden güvenli ve denetlenebilir işlemler yapılabilmesini sağlar.
- Kullanıcı Deneyimini Geliştirme: Karmaşık DeFi işlemleri kolaylaştırılarak, UX engelleri kaldırılır.
- Zincir Üstü Ajan Ekonomisi Kurma: Ajans endüstrisi için şeffaf, açık bir pazar yaratır; geliştiriciler ve operatörler katılabilir.
- Verimli Sermaye Kullanımı: Kullanıcılar sermayelerini zamanında çalıştırabilir—örneğin stablecoin’leri farklı zincirlerde APY optimize eden ajanlar aracılığıyla.
Newton Protocol Kimler Tarafından Kuruldu?
- Magic Labs: 2018’de Waterloo Üniversitesi mühendisleri Sean Li ve Jaemin Jin tarafından kuruldu. Özellikle embedded wallet’lar konusunda büyük deneyime sahip (50 milyondan fazla cüzdan).
- Magic Newton Foundation: Ekim 2024’te kuruldu. Web3 araçlarını standartlaştırarak, altyapıyı açık ve topluluk yönetimli hale getirmeyi amaçlıyor.
Newton Protocol Yatırımcıları Kimlerdir?
Magic Labs’e ait başlangıç sermayesi: $1M. Magic Labs daha önce toplam yaklaşık $90M yatırım aldı. PayPal Ventures, Placeholder, DCG, Volt Capital, Polygon, Naval Ravikant, Balaji Srinivasan gibi yatırımcılardan. Ayrıca Anthony Pompliano gibi bireysel melek yatırımcılar da projeyi destekliyor.
$NEWT Tokenomics
| Özellik | Detay |
|---|---|
| Toplam Arz | 1 milyar (fix) |
| Dolaşım Arz | ~215 milyon (~21.5 %) |
| Dağılım | %60 toplum+ekosistem, %40 ekip & vesting (36 ay, 12 ay kilit) |
| Airdrop | %10’luk arz ile HODLer ve Kaito kullanıcıları hedeflendi |
| Şeffaflık Politikası | Cüzdan etiketleme, transfer raporları, yatırımcı kilitlenme ve haftalık şeffaflık raporu |
| Temel Kullanım | Staking, gas ücreti ödeme, ajan teminatı, protokol yönetişimi |
