Kripto para bitcoin Altın Mıdır? Haydi eşyanın mantığını baştan sona takip edelim. Ya da sondan başa doğru: Modern zamanlar. Ben bu satırları yazarken bir kısım uzmanlara karşı tam bir isyana tanıklık ediyoruz. Örneğin makro ekonomik gerçeklik gibi bizim için anlaması güç uzmanlık alanlarında, üstelik konunun uzmanları bile aslında uzman olmadıklarının farkında değilken! Bitcoin bir karar verme ve kanıtlama mekanizmasıdır. Eski ABD Merkez Bankası (FED) patronları Greenspan ve Bernanke, çok geç farkına vardığımız ampirik gerçekliğe hâkim değildi: “Mikro” saçmalayabileceğinizden daha uzun süre “makro” saçmalayabilirsiniz.’ İşte bu yüzden merkezi makro karar verme hakkını kime bağışlayacağımız konusunda dikkatli olmalıyız. İşin daha da kötüsü, tüm merkez bankalarının aynı model altında çalışarak mükemmel bir monokültür hâline gelmiş olmasıdır. Karmaşık uzmanlık alanlarında bilgi konsantre bir şekilde bulunmaz. F. A. Hayek’in ortaya koyduğu gibi, organik gerçeklik altında dağıtılmış bir biçimde yürür. Fakat Hayek dağıtılmış bilgi kavramını kullandı. Aslında, işlerin iyi gitmesi için “bilgi” bö- lümüne bile ihtiyacımız yok gibi görünüyor. Bireysel rasyonelli-ğe de ihtiyacımız yok gibi. İhtiyacımız olan tek şey kurumlardır. Bu, tüm katılımcıların alınan kararlarda demokratik bir payı olduğu anlamına gelmez. Motive olmuş bir katılımcı, ibreyi orantisız bir şekilde hareket ettirebilir (azınlığın asimetrisi kuralı olarak üzerinde araştırma yapmış olduğum şey). Ancak her katılımci “o oyuncu” olma seçeneğine sahiptir.
Her nasılsa ölçeği dönüştürdüğümüzde mucizevi bir etki çıkıyor: Rasyonel piyasalar, hiçbir tüccarın bireysel olarak rasvonel olmasını gerektirmiyor. Hatta işin doğrusunu söylemek gerekirse, sıfır zekaya sahip bir kalabalık, doğru koşullar altında en üst düzeyde zeki insanlardan oluşan Sovyet tarzı bir yönetimden daha iyi çalışır.
Bitcoin Mükemmeliyeti
Ortaya İşte bu yüzden Bitcoin, mükemmel bir fikir. Karmaşık sistemin ihtiyaçlarını karşılar, bir kripto para birimi olduğundan değil, fakat tam olarak bir sahibi ya da kaderini belirleyebilecek bir otoritesi olmadığı için. Onu sahiplenen bir kalabalık da mevcut- tur: Kullanıcıları. Artık kendi başına bir hayvan? (Ekonomi jargonunda bazı terimler hayvanlarla özdeşleşmiştir. Orneg FED Başkanı konuşmasında faiz arttırma sinyali verirse “Şahin”, düşürmeye yönelik konuştuğunda “Güvercin” benzetmesi yapılır. ) olabilmesi için de yeterince uzun bir sicile sahip. Diğer kripto paraların onunla rekabet edebilmesi için, böyle bir Hayekiyen özelliğe sahip olmaları gerekir. Bitcoin herhangi bir hükümeti olmayan bir para birimidir. Fakat akıllara hemen şu soru gelebilir: Zaten altın, gümüş ve diğer metaller gibi hükümeti olmayan başka para birimlerimiz yok muydu?
Tam olarak değil. Altın alım işlemi yaptığınızda Loco Hong Kong’da’ bulunan altın külçelerinden bir almış olursunuz, (Loco HK, Hong Kong’da faaliyet gösteren metal işleme ve ticareti yapan kuruluştur) saklama kuruluşu gerektirmez. onu da New Jersey’e taşımanız gerekebilir. Bankalar saklama hız paya kontrol eder ve hükümetler de bankaları kontrol meti oyununu eder. Başka bir deyimle bankacılar ve hükümet yetkilileri -kibar olmak gerekirse- sıkı fikıdırlar. Dolayısıyla, Bitcoin‘in işlemlerde altına nazaran büyük bir avantajı vardır: Hiçbir hükümet kafanızın içinde sahip olduğunuz bir kodu kontrol edemez. Son olarak, Bitcoin sıkıntılı dönemlerden geçecek. Başarısız olabilir; ama artık nasıl çalıştığını biliyoruz ve kolayca yeniden icat edebiliriz. Mevcut haliyle, semtinizdeki kahve dükkanı zincirinden kafeinsiz espresso macchiato satın almak için kullanılacak kadar iyi veya para alıp göndermek için elverişli olmayabilir. Şimdilik bir para birimi olmak için volatilitesi çok yüksek olabilir. Ama ilk organik para birimidir. Ancak bitcoin in varlığı bile, hükümetlere son kontrol edebilecekleri objenin -yani paranın- artık onların tekelinde olmadığını hatırlatacak bir sigorta poliçesidir. Bu sigorta da hükümetlere karşı biz “kalabalığa”, muhtemel bir Orwell geleceğine karşı güvence sağlamaktadır.
